RONDOM BABA VERTELT
met uitleg bij de foto's.
foto's Yvonne Gerner
layout Yvonne Gerner en Saskia 't Hart
De brochure zelf is aan te vragen via info@rondombaba.nl of te downloaden
De omslag
Deze foto is genomen in Sibi.
Sibi is een dorp in Mali waar elk jaar
de bewoners de lemen wanden van hun
huizen schilderen met natuurlijke pigmenten.
Het ene huis is werkelijk nog mooier dan het
andere.
Baba leunt hier ontspannen tegen
het perfecte decor voor zijn outfit van die dag.
Zijn kleren worden gemaakt door zijn broer Papa
die kleermaker is.
De afgelopen jaren hebben we honderden meters waterleiding aangelegd over 4 hectares. Een zwaar werk in de droge, harde leemgrond. Maar wat een vreugde om overal water te hebben (tenminste als de elektrische pomp die is aangesloten op zonnepanelen zijn werk goed doet).
Dit jaar zijn we gestart met een nieuw project, het weefatelier.
Traditionele wevers weven de katoenen stroken van 18 cm breed van biologische katoen die gesponnen wordt door vrouwen uit de omgeving.
Er komen ook twee grotere weefgetouwen waarop de oudere wevers jonge mannen de kunst van het weven zullen bijbrengen. Er is veel vraag naar de rollen katoen die ook gebruikt worden om mooie motieven op te verven met de techniek van 'bogolan', het modderverven.
We hebben 50 families opgenomen (zo'n 400 mensen) binnen de muren van Here Bugu,
een enorme uitdaging om ze te integreren in de gemeenschap Here Bugu. Zij hoeven dus niet naar de vluchtelingenkampen om ons heen.
Het zijn allemaal Peulen die op de vlucht zijn voor het geweld in de Dogon.
We hebben toiletblokken gebouwd (ze kenden geen toiletten), wasplaatsen voor lingerie en kookgerei, afvalbakken en zelfs een verbrandingsoven voor kadavers. Ze hebben veel vee bij zich, koeien, geiten, ezels en kippen die allemaal buiten de muren worden ondergebracht binnen geïmproviseerde omheiningen.
Deze vrouw komt elke ochtend langs met yoghurt. Elke donderdag kopen we de inhoud van een paar kalebassen en krijgen alle medewerkers een grote kom met yoghurt, een wekelijks feest en een luxe.
Dit is Idrissa. Hij kwam acht jaar geleden bij ons als jonge knul uit een klein dorpje. Hij was één van de interne leerlingen van een groep van acht die elk jaar bij ons verblijven. Hij kon niet spreken. Hij leerde alle facetten van Here Bugu kennen en ook nog lezen en schrijven. Hij was heel leergierig en al gauw deed hij mee met het organiseren van sport en spel voor de jongeren. Van de ene dag op de andere verdween hij. Hij wilde ergens een echte baan gaan zoeken.
Begin dit jaar stond hij ineens weer voor ons. Op de vlucht en verhongerd. Met vrouw en twee kinderen. Hij had nergens een plek gevonden waar hij zich zo gelukkig voelde als op Here Bugu. Hier wilde hij leven en zijn kinderen een toekomst geven. Nu is hij hoofd van alle moestuinen en geeft een soort karateles aan de jongeren. Zijn vrouw helpt in de keuken en plant en verkoopt mint. We zijn heel blij met hen.
Dit is één van de nieuwe bewoners, een Peulvrouw met haar dochtertje.
Ik zat op een bankje in de schaduw naar de spelende kinderen te kijken op de speelplaats. De moeder en het meisje waren na een lange vlucht uit oorlogs-gebied net aangekomen. Ze maakten hun eerste wandeling over Here Bugu.
Het meisje, met haar eenvoudige pop op haar rug gebonden, schrok toen ze onverwacht mij zag, een toubab, een witte en ze vluchtte in haar moeders armen. Even later speelde ze met de andere kinderen, een mengelmoes van veel verschillende etniciteiten, op de schommels en genoot in de omhullende veiligheid van Here Bugu.
De werkdagen worden, al zolang we bestaan, begonnen met oefeningen in de kring. Het zijn speciale oefeningen die bedoeld zijn voor de ontwikkeling van medewerkers in organisaties. Door de gezamenlijke beweging ontstaat bewustzijn voor elkaar. Door het bewustzijn voor de ander ontstaat ontwikkeling. Door samen te oefenen leer je vertrouwen te geven en verantwoordelijkheid te nemen.
voorbeeld: in de Malinese cultuur wordt 'ja' en 'nee' niet zo direct gebruikt als bij ons. Maar wij doen op Here Bugu een 'ja-nee' oefening in de kring die heel veel plezier oplevert. Een gastdeelnemer vertelde dat hij al 20 jaar onderbetaald bij een baas werkte en misbruikt werd. De oefening bracht hem ertoe 'NEE' tegen zijn baas te zeggen en zelfstandig te gaan werken. Hij doet nu glunderend loodgieterswerk bij ons en voelt zich lid van onze eco-gemeenschap.
Dit is Oumou. Zij woont, als dochter van onze 'gardien' Sedou, al haar hele leven op Here Bugu. Ze gaat in principe naar een publieke school maar de scholen zijn de meeste tijd gesloten vanwege staking of bedreiging door terroristen.
Zij helpt altijd in de huishouding, dwz bij de bereiding van de maaltijden voor de bewoners en mede-werkers. Eindeloos wordt gierst in een stromende beweging overgegoten in een andere kom zodat de wind het kaf van het koren kan scheiden. Dan worden de steentjes eruit gehaald. Dan wordt het gestampt in de vijzels, zwaar werk of wordt het naar de molen in het dorp gebracht (die molen hopen we zelf te kunnen gaan aanschaffen). Tenslotte wordt er de pap voor het ontbijt van gekookt, de 'to'.
Dit is Abba, een traditionele wever. Twee dagen had hij nodig om zijn 'weefgetouw' te installeren en de draden van de schering over een lange afstand te spannen met een zware steen die 50 meter verder ligt. Met twee touwtjes om zijn grote tenen trapt hij de inslag waar hij de schietspoel door heen en weer schiet.
Deze traditionele wevers verdwijnen langzaam. We hebben er nu twee die een weefopleiding gaan geven aan een aantal jongeren op ietwat modernere weefstoelen. Ik kan hier uren naar kijken en dat geldt niet alleen voor mij. De plaatsen op Here Bugu waar de verschillende ambachten worden uitgevoerd zijn ook de plekken waar mensen samenkomen om al kijkend met elkaar de zaken van de dag door te nemen.
Dit is Vieux, onze 'forgeron', de smid. Hij is aan komen waaien en heeft midden op Here Bugu in de schaduw van een paar bomen, zijn werkplaats ingericht.
Een vuurtje, een blaasbalgje van een trommeltje met een slingertje er aan en een eenvoudig aambeeld.
Hij repareert alle scheppen, pikhouwelen, harken, kruiwagens enzovoort, niet alleen van ons maar ook de buren komen van alle kanten om gereedschap te laten repareren.
Klaar terwijl je wacht en dus is het de mannen roddelplek bij uitstek van Here Bugu. Hij verdient zijn eigen inkomen en doet stralend mee aan de oefeningen in de kring.
'Dra' is al bij ons vanaf het begin. Hij is 55, heeft een groot gezin en soms is hij er ineens dagenlang niet want dan doet hij mee aan een soefi-bijeenkomst.
Hij is houtbewerker en op Here Bugu verantwoordelijk voor alles wat met het ruwe hout te maken heeft. Bomenkap (vaak gevaarlijk werk), selectie van het hout, houtskoolstokerij. Als de mannen met hun gereedschap bij de smid zijn geweest komen ze bij Dra voor een nieuwe steel.
Maar hij is vooral een houtbewerker. Met zijn ogen dicht, met zijn vingers tastend over het hout, hakt hij met zijn scherpe beitels de mooiste sculpturen uit de omgehakte bomen en versiert daarmee Here Bugu. Dit masker, stelt een Bamanankan voor, een lid van de bevolkingsgroep die Bambara heet. Bij feesten dragen de mannen twee horentjes op hun mutsjes als teken van hun 'noblesse'. Ik hing het masker in een boom voor mijn huis en het werd al gauw een organisch deel van de stam.
Dit is Aisha met haar schoolplankje. Zij zit bij ons in de kleuter-lagere school klas die kinderen uit de omgeving voorbereid om uiteindelijk te kunnen instromen in de publieke scholen.
De kinderen hebben het bij ons naar hun zin. Ze mogen veel spelen en leren spelenderwijs. De ervaring leert dat ze ver vóór liggen op hun leeftijdgenoten in de openbare school. Wij hebben geen vergunning voor een eigen school om allerlei redenen.We moeten ook voorzichtig zijn omdat de terroristen om ons heen alleen koranscholen accepteren. Maar we doen wat we kunnen en we zullen een oplossing en middelen moeten zoeken voor het onderwijs van de honderden peulkinderen van de vluchtelingen die bij ons zijn gekomen.
Deze jonge Peulherder staat op wacht om te zorgen dat het jonge vee zich niet dwars door de omheiningen op onze moestuinen stort. Er zijn altijd ernstige conflicten tussen landbouwers en (nomaden) veetelers. Dat conflict hebben we nu met de komst van de vluchtelingen op Here Bugu, naar binnen gehaald. En natuurlijk gebeuren er ongelukken.
Maar op Here Bugu zeggen we dat we leren van wat fout gaat en dat we moeilijkheden omzetten in kansen. Dat is soms koorddansen maar het maakt Here Bugu tot de dynamische plek die het is: een plek van vrede!