Ook op het gebied van de eenden bestaan er in Mali twee kwaliteiten. Eenden met de staart omhoog en eenden met de staart naar beneden. Wij hebben op Here Bugu nu drie eenden met de staart omhoog want dat is de beste kwaliteit volgens Baba. Ze spetteren in de grote regenplas, waggelen over het land, knabbelen aan het gras en ’s avonds slapen ze onder de veranda bij Sedou, de gardien. Baba heeft er nog eens 5 besteld, mannetjes en vrouwtjes, want dan leggen de vrouwtjes elke dag een ei. Die zijn voor de consumptie. Als we kleine eendjes willen dan moeten we volgens Baba ook kippen kopen en die gaan dan op de eendeneieren zitten om ze uit te broeden. Ik kan maar niet bedenken hoe die kippen nou weten of ze wel of niet op een bevrucht eendenei zitten.
Careme
We hebben nu drieeneenhalve week ramadan, careme , achter de rug. Het werk gaat gewoon door. Om drie uur ‘s nachts staan ze op, drinken en eten bouille, gierstepap, dan naar de moskee. Om vijf uur einde gebed en tot acht uur slapen. Dan allemaal naar het werk. In de hitte op Here Bugu sjouwen, timmeren, cement mengen, stuken, ploegen, rusten, bidden, graven, ijzerbuigen, op richels balanceren, sjouwen, emmers cement doorgeven, stenen bakken, bidden enz. Baba rijdt af en aan door de modder met hout, ijzer, gereedschap en extra mensen zoals de elektricien, de schilder, de plantenkweker, de puttenbouwer, de leidingenlegger, de ijzerbuiger, de cementen stenenbakker, de watercontroleur, de betongieter enz. Er wordt veel minder gelachen, de stemming is zwijgzaam, ieder doet zijn best om het vol te houden en valt ondertussen kilo’s af en de fysieke weerstand zakt behoorlijk. Er wordt niet alleen niet gegeten en niet gedronken, ook medicijnen worden niet genomen, geen aspirientje tegen de hoofdpijn, geen medicijnen tegen malaria. Maar ’s avonds om 18.40 wordt de careme in familiekring en met vrienden erbij gebroken. Een glas helder water gaat rond en er wordt een dadel gegeten. Een diep doorvoeld moment van grote saamhorigheid en trots dat het gelukt is, weer een dag. Dan naar de moskee en om half negen tenslotte een stevige maar eenvoudige maaltijd met rijst en saus.Vanaf het begin doe ik mijn best om mee te doen op mijn manier. Uit solidariteit, om het zelf te ervaren. Ik stond in de nacht op, dronk en at wat en deed daarna wat meditatieve oefeningen, daarna sliep ik als een blok. Overdag niet eten en drinken. Maar ik wil mijn gezondheid niet schaden hier waar mijn lichaam het toch al zwaar heeft. En bovenal merk ik dat ik geen onderdeel ben van deze traditie en niet de kracht ervaar van de saamhorigheid, de traditie, de enorme diepe verbondenheid in het delen van deze krachtsinspanning. Nu slaap ik gewoon door en ontbijt ik op de gewone tijd. Overdag eet en drink ik niet of stiekem een beetje. Maar de jongens vinden het geweldig. Ze voelen zich gerespecteerd en het geeft een opening om er over te praten. Waarom ze het doen? “Omdat er zoveel mensen zijn die helemaal niets te eten hebben en die nog armer zijn dan wij” en “het is goed om dat een maand per jaar aan den lijve te ervaren”, zeggen ze. “, “Je wordt er gezonder van en je leert discipline”, “Allah houdt meer van je”, “we bidden samen met alle moslims over de hele wereld voor geluk en vrede”. Het valt me op dat het irritante geschreeuw van de muezzin deze tijd zachter is, milder, er hangt een bijzondere stemming. De mensen geven elkaar kleine cadeautjes, een paar citroenen, een kom melk, een bord rijst. Zou er ook echt minder ruzie gemaakt worden? Wordt er meer vergeven? Zijn de harten milder en wordt er minder geslagen op mens en dier? Ik weet het niet....
Medicijnkist
Bij de apotheek heb ik een grote Eerste Hulp Kist gekocht voor op Here Bugu. Hij wordt bewaard door Sedou maar eerst hebben we met z’n allen de inhoud bestudeerd.
De volgende dag kwam een jongen schoorvoetend naar me toe met een grote, lelijke wond op zijn scheenbeen waar een vies lapje omheen zat.Gelukkig had ik net Christian de verpleger bij me en onder toeziend oog van Sedou, de gardien, werd de wond schoongemaakt en verbonden. En deze jongen werd uitgelachen en bespot, wat een mietje. Maar sindsdien komt de ene na de andere langs met een sneetje, een kneuzing enz. en ze krijgen aandacht en een verband. De kist moet al bijna weer worden aangevuld.
Sterven
Leven en doodgaan ligt hier dicht bij elkaar, letterlijk. Sterf je ’s morgens dan lig je om vier uur ’s middags in de klei. Na 40 dagen is er een herdenking, vooral ook voor alle mensen die de bewuste dag er net niet waren. Gister zat ik met Baba in de auto toen hij gebeld werd dat zijn buurman onverwacht het loodje had gelegd. Baba zuchtte, vanmiddag een begrafenis. Ik vroeg of de man al oud was. Ja, zei hij, behoorlijk oud, hij was al zestig.
Palu
Ondertussen zelf ten prooi gevallen aan malaria, of palu. Ik slik geen medicijnen tegen malaria. De GGD doet daar bijna hysterisch over. Maar ik ken niemand van de mensen die langer in malariagebied zijn die het slikken. Kijk maar eens naar de lijst van bijverschijnselen. Daar wil je jezelf niet lang aan blootstellen. Hier zijn ook goede medicijnen om te nemen als je het krijgt. Maar kijk je op internet dan schreeuwt de farmaceutische industrie moord en brand over deze pillen. Niet omdat ze niet goed zijn maar omdat Afrika zelf ze op de markt brengt en ze niet langs de meetlat van de farmaceutische industrie gaan. Maar ze zijn wel te betalen i.t.t melarone dat 2 euro per dag kost. Je kunt je niet aan de indruk onttrekken dat de wereldwijde machtspositie van de farmaceutische industrie ons allemaal voor de gek houdt en de wereld bestuurt.Er zijn goede alternatieven voor de bestrijding van malaria maar die mogen niet op de markt gebracht. De overdosis aan vaccinaties die ondertussen ook de kinderen hier krijgen zijn echt niet omdat “men” zo te doen heeft met de gezondheid van de mensen hier. De farmaceutische industrieën moeten hun spullen kwijt en regeringen stellen onder hun supervisie programma’s samen en daar zitten echt wel heel wat leuke bonussen aan vast. Ach, laat ik hier maar over ophouden..
Ik ben inmiddels weer beter en hoop ondertussen niet door de volgende besmette vrouwtjesmug gestoken te zijn.Elke keer als ik een mug zie probeer ik te onderscheiden of ze borsten heeft, een extra reden om haar hardhandig dood te slaan.
Peulen
De lange, magere mannen met een gekleurde wijde jurk aan, de typische punthoed op hun hoofd, staan soms urenlang op één been rustig naar hun grazende kudde te kijken. Ze hoeden koeien, schapen en geiten. Het zijn nomaden, soms met een semi vaste plek zoals de peulen rond Here Bugu. De vrouwen met hun zwart getatoeëerde monden lopen met stapels kalebassen op hun hoofd en verkopen boter en melk. Soms staan de koeien aan de verkeerde kant van de Niger en moeten ze over de brede rivier zwemmen om op de markt verkocht te worden. Ze worden het water ingedreven begeleidt door twee kano’s met Peulen die met stokken op het water slaan en roepen en de zes Peulen aanmoedigen die in het water tussen de koeien zwemmen. Er wordt altijd een enkele koe aan zijn staart omlaag getrokken zodat de zwemreflex ontstaat en de andere koeien doen meteen mee. Zo zwemt de groep naar de overkant. Soms rust een verzwakte koe uit tegen de zijkant van de kano. Als de koeien niet verkocht worden zwemmen ze ’s avonds weer terug met hun herders.
de kano begeleidt de zwemmende koeien en herders
de buurman Peul
Verhuizing
Monique is gekomen, een goede vriendin van mijn eerste kamelenreis in de Sinai. Zij helpt me met verhuizen en met het ordenen van de stapel informatie die binnenkomt en het uitzoeken van dingen want het administratieve gedeelte en het onderhouden van contacten loopt ook door. Zij maakt ook veel van de prachtige fotoos.
Maar ik ben nog niet verhuisd. De vorderingen van het werk gaan langzamer maar er is ook veel meer te doen voordat ik er kan gaan wonen dan voorzien. Gister kwam de enorme dieselmachine uit India voor de electriciteitvoorziening. Hij werd gebracht op een grote vrachtauto en wordt ingegraven i.v.m. het lawaai. De waterleidingen zijn ingegraven over het hele land, er staan 9 kranen. De muskietenhorren zijn bijna klaar zodat we veilig op het grote terras kunnen zitten. Op het dak is een verhoging gebouwd zodat de trap naar het terras beschut is voor de regen. Toen het bijna klaar was sloeg ’s nachts de bliksem erin en zijn alle stenen in het rond gesprongen en van de trap gerold. In het waterbassin, op 7 meter hoogte kan 5000 liter water en de put kan 15.000 liter per dag leveren, sinds gister stroomt er water uit de kranen, een wonder lijkt het. .Er komt een nieuwe pomp in de put en zes grote zonnepanelen op het dak die de energie voor de pomp moeten leveren die dan het water 7 meter omhoog de watertoren in pompt waardoor er druk op de leidingen staat.
Door de regenbuien is het heel groen op Here Bugu, ik moet door de groene planten waden, die soms tot mijn middel komen. Daartussen staan de sinasappelboompjes, citroenboompjes, bananen, guaves, mango’s die we geplant hebben. Er zijn veel vogels, hele mooie en grote, kleurrijke vlinders. De schapen lopen te grazen er scharrelen kippen, de ezel Iejoor staat te slapen.Het werk gaat onafgebroken door, de geluiden van het zagen en hameren, cement aanmaken en storten worden opgenomen in de vredige stilte die op het terrein hangt. ’s Middags komen de koeien thuis van de buurman peul. Ze lopen loeiend en mummelend schuin over Here Bugu op de groep kleine kalfjes af die de hele dag heeft liggen slapen onder de bomen. Ik zit op een aarden wal naast de koeien. De peulherder komt met een houten kom, bindt een kalfje aan de voorpoot van een koe voor het toeschieten van de melk en begint te melken. Een peulmeisje zingt een liedje. Ik zit daar en voel de zware, rustige hartenklop van het Afrikaanse land, diep, warm, waarin ik vanzelfsprekend opgenomen word, verbonden met de aarde, verbonden met het universum, het is een genade hier te zijn.
De peul geeft me een kom warme, schuimende melk om mee naar huis te nemen
