Een smederij voor praktisch handelen

Eén van de grote, misschien zelfs wel het grootste probleem, dat we op ons pad naar een goed functionerend Here Bugu tegenkomen is de verbinding van hoofd, hart en handen. Of anders gezegd het dramatische ontbreken van een goede verbinding daarvan.

Bij veel Malinezen die ik ontmoet, van hoog naar laag, valt me op dat ze slechts een vaag idee hebben van het verschil tussen voorstelling en realiteit. Voorstelling en realiteit zijn hetzelfde volgens hen. Er zijn voorbeelden te geven op elk gebied van het leven en het leidt vaak tot grote verwarring in de communicatie. “Heb je dit of dat gedaan?” “ja, ik heb het gedaan”. We gaat samen kijken. Het is niet gedaan. Dan volgt een heel lang verhaal dat moet aantonen dat het gedaan zou kunnen zijn maar door alle “onvoorzienigheden” is het resultaat niet aanwezig, maarrrr... het is wel gedaan, en dat voldoet. Commotie over het ontbreken van resultaat begrijpen ze oprecht niet.

Het is geen uitzondering dat je een rapport leest over een prachtig project, gefinancierd en wel, en dat je enthousiast geworden ter plekke gaat kijken en... niets vindt. Ze vinden dat niet moeilijk of gênant, het bestaat op papier, ze zien het helemaal voor zich en dus “bestaat het”.

Een belangrijke factor waardoor veel projecten, als ze al opstarten, mislukken ligt in deze verwarring over voorstelling en realiteit. Wij zouden zeggen: “je liegt, het staat er toch niet”. Zij zitten daar werkelijk niet mee. Er is een hele grote groep die dik geld verdient met het verkopen van “prachtige plannen”, die in werkelijkheid nooit zullen bestaan en ze vertellen je stralend dat het goed zakendoen is met het Westen.

Op Here Bugu doen we “de oefeningen in de kring”. We lachen ons slap als we ontdekken dat onze voeten iets heel anders doen dan we willen of dan we denken dat ze doen.
“Twee stappen naar links, twee naar rechts” is de opdracht. “Hè”, roept iemand terwijl hij gebiologeerd naar zijn voeten staart, “hoe kan dat nu, mijn voeten deden er drie?”
En de verlegen jongen die elke dag met zijn handen in de grond staat te graven en ziet of de plantjes groeien of niet, blijkt het ineens beter te kunnen dan de geleerde student uit Bamako die zo druk bezig is met zijn neus hoog in de lucht te houden dat hij bij de vraag naar zijn voeten niet eens weet waar hij die zoeken moet. Lachsalvo’s! En… we proberen het nog een keer.

Het “gouden hart” van Here Bugu noemt Baba ze, de oefeningen. De gemeenschappelijke smeedplaats voor praktisch handelen, waar je doet wat je denkt en denkt wat je doet. Het maakt wakker, moedig, kweekt zelfvertrouwen en stimuleert initiatief.
De medewerkers zijn inmiddels “zo” trots op de oefeningen dat ze er graag demonstraties van geven en buitenstaanders zelfs uitnodigen mee te doen.

Die gelegenheid kwam onlangs toen we het grote medewerkersfeest hadden. Dit feest bleek achteraf een goede voorbereiding te zijn geweest op een meer officiële presentatie naar buiten die vorige week plaatsvond.
Here Bugu bleek namelijk voorgedragen te zijn en uitverkozen voor een soort van “diploma” voor onze verdiensten in de strijd tegen het oprukken van de woestijn.

Hier zat een feestelijke bijeenkomst aan vast in het plaatsje Samadougou waar Baba het papier in ontvangst mocht nemen. De commissie had veel projecten bezocht, zeiden ze en Here Bugu gekozen vanwege de moringaplantages, de kwaliteit van de moringa, de organisatie van het project en de hygiëne.

Baba ontvangt de oorkonde

Vervolgens werd er een dag aangegeven dat de hele commissie met hoogwaardigheidsbekleders en de verschillende vertegenwoordigers van de NGO’s naar Here Bugu zouden komen om ceremonieel vier bomen te planten.

Malinese ceremonies lopen volgens een vast stramien.
De gebruikelijke ingrediënten ervoor zijn: partytenten waaronder de hoogwaardigheidsbekleders en hun gasten plaatsnemen, (de gewone mensen staan in de zon); stoelen en voor de “belangrijkste” personen, liefst een paar “bankstellen”, ideaal voor de ruimvallende boubou”s (Afrikaanse mannenjurken); een geluidsinstallatie met grote boxen op zijn aller hardst; banieren met de namen van de NGO’s. Verder flesjes frisdrank en plastic zakjes water.

Een groot deel van het programma bestaat meestal uit toespraken door de microfoon, afgelezen van een papiertje, waarbij alle van de betrokken organisaties bedankt worden. Soms lijkt het op het voorlezen van een telefoonboek. Dit alles liefst met de televisie erbij, die zendt dat ’s avonds dan uit. Maar, let op: de kosten voor het feest, inclusief de gepeperde rekening van de televisie zijn voor de betreffende NGO.

Ter voorbereiding van het feest en ter ondersteuning van Baba stuurde het departement drie personen naar Here Bugu om het programma voor te bereiden.
Ondanks dat het internet plat lag is het Baba en mij gelukt voortdurend in telefonisch contact te staan met elkaar. We waren het eens: geen extra kosten, het is niet ons initiatief, en het belangrijkste: we doen het op zijn Here Bugu’s.
En... Baba heeft het voor elkaar gekregen, om het protocol te wijzigen, op zijn ontwapenende zachte wijze.
Geen televisie, geen tenten, geluidsinstallaties enzovoort en ons eigen programma. Dat wil zeggen. beginnen in de kring, een korte instructie, rondleiding over het hele terrein (te voet), ontmoeting met de medewerkers en kinderen, planten van de bomen met “GESPREK” erna in de Salle de Jip.

Het gesprek was soms zeer fel geweest vertelde Baba later. NGO’s stelden indringende vragen over onze vorm van werken. Er is zeer veel onzekerheid over het voortbestaan van de oude vorm van NGO's en men is bang. Waar komt bij ons het geld vandaan was natuurlijk de vraag. Baba wees op de namen van onze donateurs op de muur en de stenen. Waren we nou een NGO of een onderneming?Beide zei Baba en vond een krachtige steun in de rug van de heer Guitee van het departement van Bos en Waterbouw die Here Bugu in zijn hart heeft gesloten. En al onze medewerkers? Die stonden te glimmen en te glanzen van trots.

Het gaat waarschijnlijk een vervolg krijgen. De belangstelling is gewekt en de gouverneur heeft aangekondigd graag een onofficieel bezoek te willen brengen om tijd te hebben om serieus in gesprek te zijn. Naast dit alles komen er verzoeken om dergelijke projecten elders ook op te zetten. Baba doet dat goed, hij bedankt voor de grote eer (om ze niet te beledigen) en vervolgens presenteert hij het financiële plaatje en zegt dat als zij de financiën rondhebben,  wij klaar staan.

De belangstelling begint te komen en hopelijk zal er in de verre toekomst ook financiële support komen vanuit Mali, maar zover zijn we nog lang niet. In Mali is het vaak eerder andersom, de regering kijkt allereerst wat zij er zelf aan kunnen verdienen. In die zin is voorzichtigheid geboden.

de vier symbolische bomen worden geplant (Baba had gevraagd of het moringabomen konden zijn)

de dag van de "Quinzaine de l'environnement" op Here Bugu. In het midden de heer Guitee van het departement de l'Eau et Foret.

zoals altijd is het een dringen voor de verpakkingsruimte voor de verkoop

In hoog tempo is Baba bezig de tweede hectare met moringa te beplanten. Maar dat gaf in toenemende mate problemen met de waterhuishouding op heel Here Bugu. In de vorige blog schreef ik er al over. Inmiddels hebben we dankzij gulle gevers met een grote hydraulische machine een gat van 70 meter in de grond kunnen laten boren met daarin een buis. In de buis kan vervolgens een lange pomp gehangen worden (een roestvrijstalen cilinder) die verbonden is met 6 of 8 zonnepanelen. Hiermee zijn we voorlopig ruimschoots uit de waterproblemen. Jammer dat ik er niet bij was, het moet spectaculair geweest zijn.

de boor gaat de grond in

het blauwe buisje is dus de nieuwe "put". hier wordt gemeten hoeveel kuub water per uur er gepompt kan worden en dus wat de capaciteit van de pomp moet zijn. bovendien worden watermonsters naar Bamako gestuurd.

Het schooljaar loopt ten einde. Vier maanden (waarvan een groot deel tijdens de regentijd) zullen de kinderen weer mee moeten helpen op het land. De week voor mijn vertrek hadden de 14 oudste kinderen hun geborduurde etuitjes af. Een deel laat ze hier trots  zien.

Deze zomer zal de eerste zomervakschool van start gaan. 16 jongens  (een paar van onze school) zullen op Here Bugu gedurende twee maanden les krijgen in het maken (lassen) bedraden en repareren van de hier veel gebruikte draadjesstoelen.
Doel is dat ze daarna werk kunnen vinden door stoelen te repareren, in dienst te komen bij een groter bedrijfje of zelfs zelf stoelen maken.

en tot slot:

mijn lieve, schattige kleinzoon in Engeland weet wel waar Here Bugu ligt en waar zijn Nonna woont:
DAAR!!!!!!!!

p.s. op de website http://www.rondombaba.nl onder  Stichting Rondom Baba staat het prachtige jaaroverzicht 2015/2016 en het financieel jaarverslag 2015. Beiden zijn te downloaden. Op verzoek (info@rondombaba.nl) kunnen ze ook worden toegestuurd.