 |
| mooi rood beestje in de rijstvelden |
Groeien
Het is zondag, spelletjesdag maar ik heb vandaag niet veel tijd. De eerste Nederlandse gast sinds tijden komt weer en dan wil ik dat de logeerkamer in orde is. Alles vergaat hier in korte tijd dus je moet elke keer opnieuw schoonmaken, herstellen enzovoort. Het ongedierte eet alles op waar je bij zit.
Maar tijd voor een spelletje ganzenbord met een paar kinderen van Sedou is er wel. Met twee dobbelstenen gooien, tellen, optellen, teleurstellingen incasseren en weer verder. Het is bijzonder te realiseren hoe gewoon voor ons en hoe bijzonder hier. Spelenderwijs leren en groeien, in een cultuur waar alles gericht is op overleven, ook voor de kinderen, is hier een luxe.
Gisteravond de film “Alleen op de wereld”, de franse equivalent van Ciske de rat of Kruimeltje. Ze verstaan geen woord van het Frans maar de boodschap komt over, melodramatisch dat wel. De spanning groeit, en de volwassenen die eerst dachten dat het een kinderfilm was, gaan helemaal mee. Huilen doe je hier niet maar het gevoel wordt geraakt.
 |
| de bioscoop: beamer, versterker en laptop op de strijkplank, boxen ernaast, 75 tot 100 mensen uit de omgeving op stoelen en matten op de grond. (films dankzij willem) |
Ik wil dat het opgeruimd is op Here Bugu, dat ze het gaan zien, dat er orde is, dat het afvalwater met zeep niet bij de bomen terechtkomt, dat het vuil gescheiden wordt, dat hygiene betracht wordt. Ik ga met Hamsa bij de ingang staan en kijk Here Bugu binnen. “Wat zie je als je hier binnenloopt?” vraag ik. Vuilnisbakken die overvol zijn, zwervend vuil op de grond, lege weggegooide bidons. Hij ziet het niet. Maar hij troost me. Je moet het blijven zeggen en dan gaat het veranderen.
Maar dan begint voor hem het probleem want hij gaat het thuis ook zien en de weerstand zal groot zijn, ze zullen zeggen dat hij verandert.
Leve de toerist
Mali is in het nieuws door de Nederlandse militairen die hier komen. Maar wat ik lees gaat vooral over het levensgevaarlijke Mali, over de terreur en de verscheurdheid van het land. Allemaal waar wanneer je het hebt over het noordelijke gedeelte van het land.
Maar het land is zo groot. Ik reis vrij door het land, het zuidelijke gedeelte, en de mensen hebben het zo nodig dat ze gesteund worden in hun streven om er weer bovenop te komen.
Nu zijn de blanken nog wel een bezienswaardigheid. Vanochtend vertelde een gids in Mopti me dat er gister twee jonge franse toeristen gesignaleerd waren. Alle gidsen tot op 5 kilometer in de omtrek, booteigenaren, hoteleigenaren en sieradenverkopers hadden zich massaal op het stel gestort die tenslotte letterlijk op de vlucht waren geslagen.
En zojuist heb ik Johanna opgehaald. Twee jaar geleden was ze hier ook met mijn zusje, ze waren de laatsten. Ze komt nu uit Bamako. Het is stampvol in Bamako vertelde ze, alle hotels zijn volgeboekt met O.N.G. medewerkers, overal vandaan. Ze hangen in de hotels vergaderen, gaan naar de restaurants, casino's en dancings. Goed voor de middenstand. Ook goed voor Mali?
Ongeluk
Op Here Bugu heeft het leven na alle enerverende gebeurtenissen weer zijn ongewone-gewone gang genomen.
Het autoongeluk dat Baba en mij 14 dagen geleden overkwam heeft nog wel voor enige commotie gezorgd.
Allereerst heb ik er zelf last van. Ik ben schrikachtig en labiel. Soms een onverwachte huilbui. Heel vervelend in een omgeving waar zwak zijn niet bestaat. Als mijn omgeving hier ziet dat ik het moeilijk heb raken ze in paniek, ze laten me alleen omdat ze het gênant voor mij vinden, dat kunnen ze niet aan. Ik moet sterk zijn. Daardoor wordt wel een beroep gedaan op mijn overlevingsdrift. Diep ademhalen, uithuilen, slapen en zorgen dat ik weer in balans kom. Eenzaam ook.
Toen we na het ongeluk eenmaal in Bamako waren aangekomen en de auto (de peugot) bij de uitdeukerij was afgeleverd hadden we even de tijd om bij te komen van de enorme schrik. Baba wilde niet dat we de mensen in Mopti op de hoogte zouden brengen want, zo zei hij, dan zouden ze meteen naar Bamako komen om te verifieren of we werkelijk niets hadden.
Maar daarmee had hij buiten de Afrikaanse helderziendheid gerekend.
WIFI van de Malinesen
Nog in Bamako werd ik opgebeld door een broer van Sedou, Moctar. Hij woont in een klein gehucht in het zuiden van de Dogon. Ik heb hem en zijn familie daar ooit bezocht en een enkele keer komt hij naar Here Bugu. Hij belde dus (ik had hem zeker een jaar niet gesproken) en vroeg hoe het met me ging. Conform de afspraak met Baba zei ik: “ca va tres bien!” “En met de blauwe auto” vroeg hij. Verbaasd zei ik:”hoe weet jij dat we een blauwe auto hebben?” Hij begon een beetje verlegen te lachen en zei: “Dat heb ik op het internet gezien”. Ik dacht er verder niet over na maar herhaalde dat alles goed was.
Later vertelde hij Sedou dat hij vrijdag om drie uur ‘s middags bij de koeien zat en het ineens was of zijn hart explodeerde en hij zag Baba en mij in een blauwe auto die over de kop ging. Hij zag niet hoe het afliep en wachtte met angst en beven op een telefoontje van Sedou dat Baba en ik er niet meer waren. Na twee dagen niets gehoord te hebben durfde hij mij te bellen. En hij had van tevoren bedacht dat ik, als blanke, hem zou uitlachen als hij vertelde dat hij het gezien had. Dus verzon hij het internet, het medium dat door de ruimte gaat en waarmee blanken communiceren.
Maar hij was niet de enige. Eenmaal terug op Here Bugu kwamen de verhalen los. Mensen hadden het gedroomd, gezien, gehoord. Tjakko had die dag niet gegeten en alleen maar onder het bed willen liggen en bij de grote schildpad, monsieur Koro Kora hadden dikke tranen over zijn wangen gerold, zo erg dat iedereen was komen kijken en ze het met een doekje hadden afgeveegd.
Op het platteland, waar veel mensen intellectueel nog niet ontwaakt zijn, hebben de mensen nog hun eigen WIFI, gratis en voor niets.
Here Bugu heeft rituelen nodig
Om te binden, om een gemeenschap op te bouwen en om duurzaam bewustzijn te creeeren zijn nieuwe rituelen nodig. In ons geval rituelen die boven de religies staan, buiten de gewende feesten. Echte Here Bugu rituelen. We hebben er al een paar.
Het bedrijfsuitje gaan we elk jaar doen. De burgemeester van Mopti bedankte ons ervoor. Dat we met verschillende groepen mensen gezamenlijk in tenten overnacht hadden, dat we zo iets deden, hij vond het een voorbeeld.
We hebben een cementen anker in de vorm van een vijfster op het exacte midden van Here Bugu diep in de grond laten metselen door Nianfo, de meester metselaar. Op zes januari kwamen we bij elkaar met alle medewerkers. Baba, Nianfo en ik hadden een tekst gemaakt. Daarin staat waar Here Bugu over gaat en waarin we alle betrokkenen oproepen om zich daarmee te verbinden. Opdat Here Bugu kan groeien en het geluk en welzijn dienen van al zijn mensen, dieren, planten en de aarde en dat uitstralen naar zijn omgeving. De idee “Here Bugu” wordt op deze wijze verbonden met de aarde. De tekst ging in een doosje in de steen die vervolgens dichtgemetseld werd. Daarna werd door iedereen meegeholpen de aarde eroverheen te gooien tot er niets meer te zien was.
De nacht voorafgaand aan de bijeenkomst had Sedou een bijzondere ervaring die hij mij 's morgens in geuren en kleuren kwam vertellen. Hij had die nacht tijdens zijn rondes tot 3 keer toe een licht over Here Bugu zien zwerven, een licht dat stilhield bij het gat met de steen. Het licht had het formaat van een grote tennisbal maar het was geen lamp. Hij had nog nooit van zijn leven zo'n mooi en vriendelijk licht gezien. Hij kon niet stoppen het te beschrijven. Het licht was nieuwsgierig zei hij, daarom kwam het steeds terug, en het was zo mooi.
De rest van de dag keken we naar een film over onderwijs op een plattelandsschool in Frankrijk, Etre et Avoir en werd er samen gegeten.
Elk jaar zullen we rond dezelfde tijd bij elkaar komen rond het middelpunt van Here Bugu.
 |
| Nianfo is bezig de vijfster in de grond te metselen |
 | ||||||||||||
Nianfo, een bijzonder mens, meester metselaar en naar we hopen toekomstig medewerker van de school ( we gaan hem bijscholen) opdat de oude wijsheid van de Malinesen niet verloren gaat voor de kinderen.
 wachten op je beurt…...  mijn huis schoongemaakt en gewit, het is er nu heerlijk   en hier schrijf ik mijn blogs en doe de administratie  houtsnijwerk van Dramaan die hier 4 dagen per week onder een boom zit te werken. Naast het traditionele houtsnijwerk gaat hij nu ook andere dingen uitproberen uit de tijdschriften die in de Salle de Jip op tafel liggen  en tot slot mijn maatje Tjakko |
