De mensen die de armen langs de zij strekken behoren tot de gematigde afdelingen is mij uitgelegd.
Baba strekt zijn armen terwijl Sedou bijvoorbeeld zijn armen kruist. Sedou komt uit een familie met het radicale geloof. In zijn leven vóór Here Bugu was hij handelaar in van die gesloten jurken voor vrouwen. (Ik noem de naam even niet want anders wordt ik meteen weer opgemerkt door de controle).
Je bezoekt als gelovige een moskee voor de gekruiste armen of voor de gestrekte armen. Op Here Bugu is tijdens het schoolreisje 3 jaar geleden besloten dat de gekruiste en de gestrekte armen samen kunnen bidden, op één mat. Misschien was dat vooral uit praktische overwegingen maar goed, sindsdien is dat niet meer veranderd.
Ik stel me voor dat het zo iets is als katholieken en gereformeerden die samen bidden en er toch één gebed van proberen te maken. Of vegetariërs en vleeseters die samen een oecumenische maaltijd bereiden. Voor hen zit er een wereld van verschil tussen terwijl ik het in het begin niet eens opmerkte.
Vanochtend vroeg, tweede Kerstdag, zat ik de ochtendoefeningen voor te bereiden. Ik zou voor het eerst weer meedoen, mijn voet na een val van de trap stevig gezwachteld en een stok bij de hand. Ik wilde weer eens iets nieuws doen. Sedou was bezig mijn smoothie te maken. Dat gaat met grote concentratie. Hij heeft de leren schort van Lisa voor en een welhaast meditatieve relatie met de blender die hij een miraculeuze machine vindt.
Ineens stond hij voor me met een banaan in zijn hand die hij aan zijn oor hield alsof hij er mee aan het telefoneren was. “Yvonne”, zei hij, “God heeft ons allemaal verschillende talen gegeven op de wereld maar waarom zegt iedereen op de hele wereld dan hetzelfde “hallo” als hij de telefoon opneemt?”
En ik kon hem eerst alleen maar verbijsterd aankijken. Wat een vraag!
“Weet je waarom”, zei ik na een tijdje, “omdat een woord iets zegt over de beweging die je ziel maakt. Laten we het samen doen”. En ik ging tegenover hem staan. “Met de H stroomt onze warme adem naar buiten, naar de ander, dan openen we ons in een A met wijd open armen voor de ander, dan omhullen we ons beide met twee grote Ellen en tenslotte omarmen we de ander met de O. Ik denk dat de hele wereld blij is met dit prachtige woord, misschien moeten we het veel vaker zeggen dan aan de telefoon”.
Sedou was helemaal tevreden met het antwoord en ging terug naar de blender waarmee hij elke dag nieuwe smoothies uitvindt.
Een half uur later waren alle werklui aangekomen en stonden we met 25 man en vrouw in de kring op het zand. Naar aanleiding van de vraag van Sedou had ik besloten om na de gebruikelijke concentratieoefeningen de klinker-reeks te doen: A, E, I, O, U en daarna als afronding het woord HALLO. De allereerste keer oefeningen met taal.
Ik vertelde erbij en iemand vertaalde. “We spreiden onze armen en openen ons voor de hele wereld, jaaaa goed zo .... en nu kruizen we onze armen voor onze borst we zijn helemaal binnen en vol eeeerbied ... en nu zitten we in de klas en steken onze vinger zo hoog mogelijk op in de lucht om aan de beurt te komen, ik, ik ik ... en nu omarmen we de hele wereld oooooooo ... en nu strekken we onze armen langs de zijkant en worden we een buis waarin hemel en aarde zich verbinden ...”
We deden het een paar keer, het werd doodstil en terwijl ik al doende in de kring rondkeek zag ik ineens wat er gebeurde ... en schrok.
De gestrekten kruisten hun armen in eerbied, de gekruisten strekten hun armen in verbinding met de kosmos ... en ik denk dat sommigen van hen het zich op hetzelfde moment realiseerden als ik.
Ik eindigde de oefeningen met iets heel anders om de spanning te breken en samen te lachen.
Later op de dag was de maandag-werkbespreking onder leiding van Baba (die er niet bij was geweest). Ik zelf ben weer niet bij die vergadering zodat ze dan vrijuit in hun eigen taal kunnen spreken.
Baba vertelde me later dat Nianfo, de meester-metselaar en imam en analfabeet (wel koranlezer in Arabisch), die zelden spreekt, het woord had genomen. Hij had gezegd dat hij dacht dat de ochtendoefeningen misschien wel het belangrijkste van heel Here Bugu waren en als ze dat samen deden het een bescherming voor ons allen was omdat het niet zomaar oefeningen waren maar dat alles daar in samen kwam. Hij pleitte ervoor dat het nooit werd overgeslagen en dat het belangrijk was dat iedereen meedeed.
En zo zorgde de vraag van Sedou voor een onverwachte, bijzondere tweede Kerstdag-ervaring.
