een Kerstgroet uit Here Bugu

film

Er is een recente filmpje van 6 minuten over Here Bugu:  https://vimeo.com/98215115

Zijn de sterren “vertrokken” of zijn ze “gevallen" ?

Het is midden overdag. De zandstorm kleurt de lucht diep roze en geel. Zand en stof stuiven door de kieren van het huis en leggen alles onder een dikke laag. We ademen zand, eten zand, het zit in onze kleren, oren en neus en het kruipt in mijn computer.
Sedou, de gardien en mijn steun en toeverlaat, loopt rond met een lap en mept het stof van links naar rechts, een hopeloze methode. “Gaat dit ooit nog over ?“ vraag ik moedeloos.
Sedou troost me.
“Yvonne, de verandering heeft zich al aangekondigd” zegt hij in zijn mengeling van Frans, Dogonais en Bambara.
“De sterren die Toro heten staan sinds gister niet meer aan de hemel. Dat kan twee dingen betekenen."
"Wat of wat ?" vraag ik hoopvol.
"Ze zijn gevallen … of ze zijn vertrokken ..." zegt Sedou triomfantelijk en zwaait met zijn armen om de twee mogelijkheden visueel te onderstrepen.

"Als ze gevallen zijn", vervolgt hij, "dan liggen ze nu in een diep gat waaruit ze na 40 dagen weer te voorschijn komen."

Dat betekent dat de stormen zullen stoppen over 4 tot 5 dagen, dan zal er alleen nog maar droge hitte zijn en over 1 maand plus 10 dagen zal de regentijd beginnen.

Maar, als de sterren vertrokken zijn , dan begint de regentijd al over 1 week".

"De periode na het verdwijnen van de sterren is gevaarlijk, in beide gevallen trekken de herders met hun vee naar de dorpen omdat de kans dat ze omkomen van de dorst groot is."
"Ik hoop dat ze vertrokken zijn" zucht ik met een sprankje hoop op verlossing, maar kan het even later toch niet nalaten om de typisch westerse vraag te stellen: “maar Sedou, hoe weet ik nu of ze gevallen zijn of vertrokken?”
“Dat weten we niet”, zegt hij beslist, “dat weet alleen mijn vader”.

Zijn vader is de grote magicus van Koba, een klein gehucht in het zuiden van de Dogon. Hij zou, volgens Sedou, nog beschikken over oude krachten en wijsheden die wij al lang vergeten zijn. 

Hij kan iemand in een zoutpilaar veranderen en als je hem ongevraagd aanraakt val je dood neer. 

Hij heerst als een tiran over zijn “grandfamille”, heeft drie vrouwen en een onnoemelijk aantal kinderen en kleinkinderen. Hij bepaalt bij de geboorte van elk kind aan wie zij/hij uitgehuwelijkt zal worden. Toen Baba en ik december vorig jaar een ongeluk met de auto hadden, liet hij een broer van Sedou naar mij bellen om te vragen hoe het met ons ging, hij had het ongeluk "gezien". Toen we een zwarte cobra op het terrein hadden gaf hij  telefonisch instructies over de te nemen maatregelen.

Sedou heeft zijn dorp verlaten om onder de tirannie van zijn vader uit te komen  en woont met zijn gezin op Here Bugu. Daarom zal zijn vader zijn kunde nooit aan hem overdragen en zijn toverformules niet prijsgeven. Voor zijn dood zal hij uit zijn schare een opvolger kiezen en alleen aan hem de geheimen openbaren. 

"Maar hij beschermt ons wel" zegt Sedou," dus we moeten hem niet beledigen, daarmee zouden we een vloek over Here Bugu afroepen."

Vermoeid steek ik Sedou mijn telefoon toe:
“Bel hem op, ik wil weten of ze gevallen zijn of vertrokken”.
Sedou glimlacht onzeker maar belt. Er volgt een lang gesprek met veel oe's en aa's en als het klaar is zegt hij tegen me:
“Mijn vader laat je groeten. "
"En de sterren?", vraag ik …
"Hij zegt dat je geduld moet hebben, over een paar weken geeft hij het antwoord”…...

In gesprek met Yvonne en Baba

SAFE A DATE     ZEGT HET VOORT

13 of 14 december 2014

 

Wees welkom voor:

Een gesprek met YVONNE GERNER en BABA TRAORE

 

o.l.v. de nieuwe voorzitter van Stichting Rondom Baba, Saskia Kriekhaus

 

Een heuglijk gebeuren want het ziet er naar uit dat Baba naar Nederland komt. Hij is samen met Yvonne in Nederland van 7 tot 16 december. Een unieke gelegenheid voor u om kennis met hem te maken en hem samen met Yvonne te horen vertellen over Mali en Here Bugu.

Om zoveel mogelijk donateurs en vrienden de gelegenheid te geven hierbij aanwezig te zijn worden er twee middagen georganiseerd.

• Zaterdagmiddag 13 december, van 14.00 uur tot 15.00 uur met nazit

en/of

• Zondagmiddag 14 december, van 14.00 uur tot 15.00 uur met nazit

Op het prachtige schip van bestuurslid Ira van Eelen bent u van harte welkom

Borneokade 92

1019AW Amsterdam

 

Het is een speciale uitnodiging van het nieuwe bestuur van Stichting Rondom Baba aan alle donateurs en vrienden.

We vragen geen bijdrage in de kosten maar stellen het bijzonder op prijs wanneer U iemand meebrengt die het werk van Stichting rondom Baba nog niet kent.

 

RESERVEREN AUB

 

Vanwege grote belangstelling en beperkt aantal plaatsen is reserveren noodzakelijk via: info@rondombaba.nl

 

Een uitnodiging met nadere details volgt. 

met vriendelijke groet,

mede namens Yvonne en Baba,

  

het bestuur van Stichting Rondom Baba

Drie blogs, geschreven door Baba

Deze keer ben ik drieeneenhalve maand in Nederland. Baba heeft het initiatief genomen om tijdens mijn afwezigheid berichten voor de blog te schrijven en te voorzien van foto's.

Gouro et Fatoumata effectue une visite de 10 Femmes Beneficiere des materiels de KoZon en activite dans la SemaineQuelque plat individuelles et les familles moyen nombres on toujours bien utiliser dans les cuiseurs (les Œufs, les pattes, les Sauces Gombo, la Patate douce ect) les Femmes ont fait aussi beaucoup de commentaire sur les paniers. Cette foi si tout les Femmes utilisent une a deux fois les cuiseurs dans la Semaine. Les paniers presque chaque jours, sauf quelque Femmes. Ont continuera la sensibilisation pour que les autres femmes utilise bien.

Gourou en Fatoumata brengen een bezoek aan 10 deelnemers van  de cursussen in het koken op zonne-energie ( KOZON) die enige tijd geleden bij ons zijn gegeven.Enkele maaltijden in de middelgrote families worden regelmatig gekookt in de cookits (eieren, pasta, gombo, zoete aardappel enz) De vrouwen hebben ook veel commentaar gegeven op de hooimanden. De vrouwen gebruiken de cookit gemiddeld 1 tot 2 keer per week (regentijd), de hooimanden worden bijna elke dag gebruikt, enkele vrouwen daargelaten. We gaan door met het geven van voorlichting zodat de andere vrouwen er ook meer gebruik van gaan maken.

Préparation de Cinéma

Préparation de Cinéma a Hère bugu. Premier assistant est Tjakko. Suivi de la famille de Seydou, les gardien de Hère Bugu et voisin, le Cinéma joue le Grand rôle d’une cohésion social  de Hère Bugu  et environnant. Pour moi Baba, le Facteur de la Paix c’est les activités du développement, sociaux, et Culturelles et d’autre rassemblement sur ce sens.
De voorbereiding van de bioscoop van Here Bugu. De eerste assistent is Tjakko de hond, gevolgd door de familie Sedou, en de buurman. De bioscoop speelt een belangrijke sociale rol op Here Bugu en voor de omgeving. Voor mij, Baba, de vredestichter, zijn het activiteiten van sociale en culturele ontwikkeling die belangrijk zijn  

Blog van Baba: Here Bugu , de mislukte rijstvelden

Champ de Haricot pour Here Bugu. Dans une espace prêté par Gouverneur. Dimension 25m x 20m.
bewerking van een veldje bonen dat we van de gouverneur hebben geleend

Champ du Riz cultive et semé bien débute désherbé.
onze 10 hectare gepachte rijstvelden, geploegd, gewied en gezaaid, een goed begin

 Alerte d’Inondation avec une forte pluie après deux semaine de la culture.
2 weken na het zaaien een waarschuwing voor overstroming na zware regen

 Inondation continue chaque jour de plus avec l’eau qui vienne de la colline.
de overstroming wordt steeds erger na elke dag regen en het water dat van de heuvel komt

Allassane et Gaspi en pleine Millier du Champ, l’eau continue a rentre on ne sait pas comme l’arrêter. D’après le chef de casier, c’est une bonne place, mais les années ou si la pluie est en retard ou si la pluie continue successivement sans arrêt. c’est qui fait que la partie sera vite Inondé.
Allassane en Gaspi midden in de velden, het water blijft komen, we weten niet hoe het te stoppen. Volgens de baas is het een goede plek maar in de jaren wanneer de regen te laat komt of als de regen te lang onophoudelijk doorgaat dan loopt de boel onder

Nederland

Sinds 4 Juli ben ik terug in Nederland en ik blijf tot half oktober. Uitrusten, genieten met kinderen en kleinkinderen en daarna aan het werk. Er is veel te doen.

Mijn telefoonnummer (en alle andere kunnen gewist worden want dit blijft voortaan mijn nummer) is: 06 45 20 09 17

Geduld is een kameel waarmee je door de woestijn kunt trekken……...

de mist van dagenlange zandstormen bij hoge temperaturen zonder dat de regen volgt eisen hun tol

 

Mijn geduld is op "Ins'allah"

In mijn blogs probeer ik altijd de positieve kanten van het werk hier te laten zien. Als ik het moeilijk heb of wanneer het niet goed gaat schrijf ik pas weer als ik erop terug kan kijken. Dat geeft misschien een vertekend beeld.
De waarheid is dat het moeilijk en zwaar is en het wordt langzaam tijd om weer een tijdje naar Nederland te komen. Natuurlijk allereerst om mijn familie, vrienden, kinderen en kleinkinderen te zien. Maar ook omdat ik moe ben en dat is te merken. Ik klaag meer, ben sneller boos en ongeduldig.

“Ik investeer veel, ben elke dag paraat, maar jullie pakken niets op, jullie houden maar vast aan jullie stomme tradities, jullie communiceren niet, jullie zien de realiteit niet onder ogen, jullie bidden maar de godganse dag en dan gaan jullie binnenkort ook nog een maand vasten, dan ligt Mali in coma, eigen verantwoordelijkheid, ho maar, bij alles roepen jullie dat Allah het wel zal doen. En als het fout gaat gaan jullie onder een boom zitten theedrinken ..., ik ben het zat” roep ik vertwijfeld.

Baba kijkt mij aan met zijn blik: “blanken snappen ons niet”.

Maar hij zegt ook: “je moet geduld hebben, binnenkort ben je er een tijd niet en we zijn onderling aan het voorbereiden hoe we je werk kunnen overnemen, heb je niet in de gaten hoeveel er al verandert is? Ben je soms blind. Het gaat met kleine stapjes, je bent niet meer in de vergadering maar daar knokken we samen om de dingen te veranderen!!”

 

Wat ging er mis...

Op de kippenfarm een paar hectare verderop is de vogelpest uitgebroken. De Malinese eigenaar, zogenaamd dierenarts met een opleiding in Amerika, laat zijn knecht de dode kippen met honderden over het hek gooien. Hij weigert andere maatregelen te nemen. De honden lopen ermee rond, de loslopende kippen van de Peulen worden besmet en een paar dagen later slaat het bij ons toe bij de legkippen. (de andere kippen lijken resistent). De jongen die verantwoordelijk is voor de kippen verzwijgt 5 dagen voor Baba en mij dat er kippen doodgaan. De dierenarts uit Bamako komt over, alles wordt gedaan om ze te redden. Volgens hem zullen we de helft verliezen maar hij constateert ook dat de kippen sterk zijn, w.s. door de vele moringa (blaadjes van de wonderboom moringa die we hier kweken) die door hun voer gaat.

Het is allemaal gokken, trial and error, niemand weet het echt.

De nieuwe pomp van de put voor de visvijver is verbrand. Een tweede, geleende pomp verbrandt ook. Het water in de vijver zakt tot minimum niveau. Degene die verantwoordelijk is voor de aansluitingen geeft ons de schuld. De ene mecanicien na de andere verschijnt, de generator die de pomp aandrijft is de schuldige maar onderdelen zijn niet te vinden. Dag na dag, week na week gaat voorbij, er is nog geen oplossing.

De zonnepaneel installatie die alles van energie moet voorzien blijkt verkeerd te zijn geïnstalleerd. De verantwoordelijke laat zich niet meer zien. De mecaniciens, installateurs, technici; ze hebben allemaal een beetje kennis, opgedaan in de praktijk door vallen en opstaan maar verder gaat het meestal niet.

 

Wat ging er goed….

Sinds een paar maanden houd ik me elke dag bezig met het schooltje. Ook ik ben geen expert. Geen onderwijzeres, mijn kennis heb ik opgedaan met mijn eigen kinderen en het volgen van hun ontwikkeling op de Vrije School.

De school boeit me omdat ik daar direct, onverbloemd zicht krijg op de sociale problematiek van deze maatschappij. De hiërarchie van hoog naar laag, de hiërarchie onder de diverse etnische groeperingen, de dwang van de groepsnorm; als je je pijn doet of een fout maakt wordt je keihard uitgelachen, als je iets goed of beter doet dan de ander wordt je gedwarsboomd. In een maatschappij van armoede en ongeletterdheid bestaat individuele ontwikkeling nauwelijks en wordt afgekeurd. Pubertijd bestaat niet. Wat ik zie in de klas, zie ik terug in het leven van de volwassenen, het leven van de kinderen gaat naadloos over naar dat van de volwassenen.

Ada

We hebben een fantastische onderwijzeres. Ada. Ze geeft les in lezen, schrijven rekenen en het volkslied, op de klassieke manier. Waarom ze niet op een openbare school lesgeeft weet ik niet.
Sinds ik begonnen ben, ’s morgens vroeg vóór het begin van haar lessen en ’s middags met de groep oudste kinderen, volgt ze alles wat ik doe en doet mee als één van de kinderen.
Op een dag vond ik een briefje op tafel: “Yvonne, ik wens dat de Here Bugu school de mooiste school van Mali wordt, Ada”.
Ik spreek de taal van de kinderen niet, dat is een grote handicap, ik moet het doen met gebaren en kleine aanwijzingen. Maar dat heeft ook een voordeel, de kinderen moeten stil zijn, goed opletten en me volgen.
“Morgens doe ik concentratie en coördinatie-oefeningen, met de groep en individueel. Met ballen, ritme-oefeningen met klappen en stampen. ’s Middags breien, haken, tekenen, plakken enz. De groteren hebben allemaal een knuffel gebreid, model Vrije School.
Er wordt niet meer krijsend gelachen als iemand iets fout doet, er wordt geklapt als iemand iets goed doet. En ik wordt beloond met zulke stralende kinderogen dat ik er stil van wordt.

 

De schoolafsluiting 2014

Gister werd het schooljaar afgesloten met een feestelijke dag. De dag daarvoor kwam, voor mij onverwacht, geen enkel meisje naar school. Iedere Malinees snapt waarom; de haren moesten worden ingevlochten voor het feest. Onze kinderen behoren echt tot de allerarmsten. Sommige hebben geen ouders maar worden opgevoed door oudere broers of zussen. De meesten lopen in oude kleren.

Dankzij onze donateurs kon het feest een echt feest worden. De vrouwen en buurvrouwen van Here Bugu waren al heel vroeg naar de markt met voldoende geld om voor honderd mensen een "vorstelijke" maaltijd te maken en zakjes sap voor de kinderen en frisdrankjes voor de volwassenen. Pannen en schalen uit de hele buurt (bestek en glazen is hier niet nodig) werden aangedragen, vuren gestookt.

een deel van het smakelijke resultaat

Voor de kinderen begon de dag met een prachtige film over Kirikou, het jongetje dat het opneemt tegen de heks. Op elkaar gepropt in mijn kamer, beamer op de strijkplank. Het zat mudvol want niet alleen onze kinderen waren er. Als er feest is, stroomt de hele omgeving toe om mee te genieten en te eten.

maar eerst 's morgens de film

de meeste kinderen waren nog nooit in mijn huis.

 Daarna een maaltijd zoals ze hem zelden krijgen en genoeg voor iedereen.

hier zie je al een deel van het prachtige vlechtwerk op de hoofden

ook de kookploeg geniet van het eten

En toen, … was opeens iedereen verdwenen. Ze zaten in het huis van Sedou, een gekakel van jewelste en … ze kwamen weer tevoorschijn in prachtige kleren, de oudste meisjes op naaldhakken, de doekjes waren afgedaan en al de kapsels kwamen te voorschijn.
In de klas kwam vervolgens iedereen zijn kroon halen, ook de grote jongens, zelf geplakt en geniet.
(alles dankzij veel materiaal gekregen uit Nederland)

een deel van de in totaal 35 kinderen met de juf

Op het moment dat de presentatie zou beginnen dreigde een plotseling opkomende zandstorm de boel te verstoren maar we konden verhuizen naar de kantine die nog niet helemaal af is.

Abiba zingt de volks hymne,
een meisje zonder ouders, levend in de meest armoedige omstandigheden. Bijzonder is dat haar nog jonge tante gezorgd heeft dat ze een mooie jurk had.

Moussa, zegt zijn tekst

een kleine scene in het frans, rechts Anta van Here Bugu: bonjour, ca ca? enz.

en dan staat ineens Amadou op over wie ik in de vorige blog vertelde, de jongen van 14 die is komen aanwaaien. Hij komt tegenwoordig 's morgens op een ezelkar, de rest van de familie rijdt door om de velden te bewerken. Altijd dezelfde kleren, ook vandaag. Een beetje stoer, een beetje verlegen, een van de weinig kinderen die me recht aankijkt als ik hem 's morgens een hand geef.
Hij stapte resoluut naar voren, ging voor Baba en mij staan om ons te bedanken voor de Here Bugu school.
"Anders zou ik niet naar school gaan", zei hij, "maar hier leer ik andere dingen".

een paar foto's van de demonstratie met de ballen, pas op de foto's zag ik het: de kinderen genieten van elkaar en hun prestaties!

Amadou jongleert met 3 ballen

de familie neemt een kijkje in de klas waar het werk en de tekeningen van de kinderen te zien zijn

en tot slot de trotse Fatoumata met haar zelf gebreide konijn

Beelden van Here Bugu

de zandstormen

de eerste verlossende regen, maar daarna weer zand

papa, de jongste zoon van Baba krijgt een cadeau uit Nederland. Het kwam in een grote doos en was een heerlijke knuffelhond. Hij is er dolgelukkig mee .

schilderen op zondag met de kinderen uit Mopti

baby schildpadjes. we vonden er steeds meer, we hadden er al 15 dachten we, totdat we ontdekten dat ze  een gangetje hadden gegraven onder het hek van hun behuizing door, we vonden steeds dezelfden,  het zijn er 7 nu

een grote conferentie van de Soefies uit west Afrika in Mopti. De soefies vormen een kleine minderheid in de Islam. Zij  prediken vrede en verdraagzaamheid. De Wahabieten, strenge islamieten moeten er niets van hebben en deden alles om de conferentie tegen te houden. Baba was eregast tijdens de hele conferentie en ik met hem voor Here Bugu. hij was eregast als "vader" van de jeugd van Mopti en zijn streven voor  vrede en saamhorigheid onder de jeugd.

de erehaag waar doorheen Baba arriveerde

de eerste avond werden we langdurig toegezongen door de griotten voor onze bijdrage aan  vrede

op de laatste avond sprak Baba de  grote menigte toe als  opmaat voor de redevoering van de hoogste soefistische leider. hij sprak over verdraagzaamheid en werd luid toegejuicht.

De school
Er ' zijn 40 kinderen verdeeld in twee groepen. Ze krijgen lezen, schrijven en rekenen, en het volkslied natuurlijk van een Malinese juf. Ze hebben allemaal een dagdeel. De groep met kinderen die al langer dan een jaar op school zit krijgt bovendien 's middags twee maal handwerken en tekenen per week en twee maal conversatie en geschiedenis.

Twee middagen in de week tekenen voor de kleintjes  

twee middagen in de week Nianfo met de derde klas: conversatie en geschiedenis van Mali.
Elk kind vertelde tijdens deze les over zijn thuissituatie. Zonder uitzondering werken ze hard op het land, water sjouwen, wassen, vegen, koken. De vakantie begint 8 juni, het begin van de regentijd. Drie maanden moeten ze meewerken op het land en in huis. Geen klacht komt over hun lippen, integendeel ze vinden het bijzonder dat hun ouders en broertjes en zusjes hun werk overnemen zodat ze naar school kunnen. Sommigen hebben maar 1 maaltijd per dag en 1 paar kapotte kleren.

Nianfo, de vriendelijke meester metselaar van Here bugu en nu dus ook onderwijzer

twee middagen breien met de groteren op het dakterras van de kantine waar nog een beetje wind staat als het meezit

en dit is Amadou, 14 jaar. Hij zat ineens in de klas. Hij heeft ooit school gevolgd maar was weggelopen. Zijn moeder volgde een cursus koken op zonne-energie op Here Bugu en vertelde thuis over Here Bugu. En zo kwam hij een kijkje nemen en nam plaats in de klas alsof hij er hoorde. Een uur lopen van zijn dorp op een paar kapotte slippers. Zijn ogen stralen als sterren en hij zuigt alles op wat er maar te doen is. Een toekomstige medewerker?

's morgens om 8 uur begint de dag met kaatsenballen, touwtje springen, jongleren  of  ruimtelijke oefeningen. Ook de juf doet mee. In het begin was het een schreeuwende kluwen maar langzaam leren ze ernstig oefenen en het niveau van de groep stijgt enorm

in de pauze is het schommelen