Alibaba met de gele auto....

foto van Baba: Tjakko bewaakt mijn werkkamer, niemand komt zomaar bij me in de buurt als ik daar ben.

“Ben jij Alibaba met de gele auto?” vroeg een bulderende stem door de telefoon aan Baba. Het was de burgemeester van Tonka, een plaatsje aan de andere kant van de Niger vlak voor Timbouctou. Of hij Here Bugu kon bezoeken want hij had erover horen praten en hij zocht inspiratie voor de wederopbouw van zijn dorp. Baba haalde hem op en gaf hem een rondleiding over het bedrijvige Here Bugu. In de Salle de Jip raakten we tenslotte met elkaar in gesprek. De man was van slag. “Dit hier, is een wonder”, zei hij. “Zoiets heb ik nog nooit gezien”. Dit lijkt in niets op een project van een ONG die in Afrika iets komt neerzetten. Hier leeft de Afrikaanse ziel en toch is het anders. Dit zouden we overal in Mali moeten hebben, dan is er geen kans op oorlog, dit is een vredesinitiatief ”.

Een groot en mooi compliment en niet het enige in zijn soort van de afgelopen weken.

We krijgen ineens meer bezoek van bevlogen, Malinese mensen die op zoek zijn naar andere vormen van samenwerking en op de een of andere manier over ons gehoord hebben. En dat terwijl het allemaal zo klein en bescheiden is.



de burgemeester van Tonka. Op de tafel de biografie van Ibrahim Abouleish van Sekem, ons grote voorbeeld dat we regelmatig lezen en aanprijzen



We kregen ook het volgende bericht van iemand die al jaren in het werk zit:

“Liefde: Ik zag je blog en ben toen naar je site gegaan en een paar films gekeken. Ik kreeg de tranen in mijn ogen. Wat ik meen te zien is de liefde voor die mensen daar, en van hen naar jou. Wat de rebellen ook kapot maken, dat kunnen ze jullie niet afnemen.”


Een groot verschil met de meeste projecten is dat ik er ben, door dik en dun, dat ik zelf de hark pak en het vuil opruim, de kwast pak en muren schilder, de schep neem en in de tuin werk, de kinderen en volwassenen bij de hand neem en speel.  Na hun eerste verbijstering en pogingen om me te stoppen gaan ze meedoen. Ze zien dat ik het echt belangrijk vind en om me een plezier te doen volgen ze me.

Met Morre het voorlopig bassin voor de eenden en ganzen schoonmaken

Juist dat nadoen brengt uiteindelijk echte veranderingen. Ik moet wel geduld hebben maar het komt. En het werk wordt met plezier gedaan. Tegelijkertijd hebben we elke maandag werkbespreking, iets ongekends. Heel langzaam durven ze iets te zeggen over de obstakels die ze tegen komen bij het uitvoeren van hun verantwoordelijkheid.
In de bespreking van het werk probeer ik steeds te laten zien dat het niet erg is als er fouten gemaakt worden (voor de Afrikaanse ziel iets verschrikkelijks dat ze koste wat het kost proberen te verdoezelen) en goedpraten met “ca va allez” of “Allah heeft het zo gewild”. Ze zijn gewend aan hiërarchie, bevelen, geen eigen initiatief tonen. Het is een moeizaam en langzaam proces waarbij ik soms mijn geduld verlies, maar het levert wat op en is voelbaar in de atmosfeer op Here Bugu. Op dit moment kunnen we niet alle mensen betalen maar sommige komen en helpen omdat ze gewoon hier willen zijn.

werkbespreking in de Salle de Jip

En jaar na jaar, maand na maand leer ik meer over de Malinese samenleving. Steeds weer ben ik verbaasd hoe ongelooflijk complex die is en dat je heel lang denkt dat je met elkaar communiceert maar dat de referentiekaders totaal verschillend zijn. Zij hebben een lange ervaring in het omgaan met blanken en hun manieren gevonden om te handelen op een manier dat de blanke denkt dat alles volgens plan verloopt terwijl de realiteit een andere is. "Hoe zorg ik dat de blanke tevreden is terwijl ik toch mijn eigen ding blijf doen ?" lijkt vaak het motto. Eigenlijk is dat heel grappig. Er wordt terecht veel gediscussieerd in het Westen over de paternalistische wijze van Ontwikkelings Samenwerking en de Afrikanen weten er op hun manier handig op in te spelen.

Een goed voorbeeld is dat ik er net ben achter gekomen dat Mopti twee bestuursvormen heeft. De bestuursvorm, overgenomen uit het westen met een gemeentehuis, een burgemeester, wethouders enz. (die overigens allemaal een andere functie hebben om hun geld te verdienen, ieder heeft hier verschillende petten en maakt daar uitgebreid gebruik van, corruptie, afpersing is hier heel gewoon) en een volledig traditioneel bestuur met een chef en zijn raadgevers. Dat is het bestuur dat gezien wordt en telt voor de bevolking. Het andere bestuur staat in contact met de officiële kanalen zoals de regering en het buitenland. Maar er kan geen besluit genomen worden, geen stap gezet zonder het traditionele bestuur. Het is voor de buitenstaander alleen niet zichtbaar.

Baba is degene die ons overal doorheensluist en zorgt dat we graag gezien zijn. Een absolute voorwaarde om als project deel uit te maken van deze samenleving.

Ondertussen wordt het weer Afrikaanse zomer, de hitte neem toe. De lekkerste uren van de dag zijn van 6 tot 9 ’s morgens. Maar het is anders dan de voorgaande jaren. Door het groen, de bomen, struiken, vruchten en bloemen begint de atmosfeer te veranderen. Als je mensen hebt, water en doorzettingsvermogen kun je van een woestijn een oase maken en daarmee de erosie een halt toeroepen, groente verbouwen en een gezonde veestapel opbouwen. Maar ook de schoonheid ervan heeft zijn invloed op de mensen. Iedereen geniet ervan en er komen prachtige vogels en vlinders.

Ooit was hier alleen maar zand dat rondstoof

En natuurlijk zijn er van die dagen zoals beschreven in de vorige blog, ademloos. Eigenlijk zijn er best veel van die dagen, (het glas water over de computer buiten beschouwing gelaten). Veel mensen die ergens in Afrika wonen zullen dat kunnen beamen en ook mijn zusje die vorig jaar hier een maand op bezoek was  en het reilen en zeilen in mijn kielzog meemaakte kan het volmondig bevestigen.

Maar het zijn eigenlijk gewoon “Afrikaanse dagen” en of je er ademloos van wordt hangt er helemaal vanaf hoe je op dat moment in je vel zit. Stoppen met roken, teveel op internet naar de ellende zitten kijken, een deadline voor het financieel jaaroverzicht en dat soort dingen maken dat het meegaan met de flow en het aanwezig zijn in het moment wat lastiger wordt.

Dank voor alle blijken van meeleven, al antwoord ik niet altijd, het helpt. Mijn computerproblemen zijn voor een deel opgelost. De laptop ligt nog in coma (ik hoop dat hij nog wakker wordt) maar ik heb de grote computer weer aan de praat gekregen en samen met de mobile Ipad weten we ons te redden.

Toen ik de vorige blog terug las realiseerde ik me dat ik weer gewoon rondrijd en het leven weer zijn normale gang begint te krijgen. En laten we hopen dat het zo blijft.

Na alle onzekerheid van afgelopen jaar en de energie die dat vreet wordt het tijd om weer volop verder te bouwen aan Here Bugu.

het hooien met de tractor en aanhanger

de schapen krijgen likzout van Raoul

Here Bugu tafereel tussen de nog tengere Moringaboompjes