zondag 13 januari 2013

Een soort van vluchteling

weg uit Mopti
onderweg zien we deze bloeiende bomen, prachtige bloemen uit schijnbaar dood hout
Zaterdag rijden we per taxi door Bamako. We kunnen de Kanari niet gebruiken. Overal mensen en verkopers met Franse en Malinese vlaggetjes. De Fransen zijn van het ene op het andere moment van verguisd, geliefd geworden. 's Avonds kijken we naar het nieuws. Animaties van franse elitetroepen die de jihadisten aanvallen. Het lijkt of ik naar de nieuwste James Bond kijk maar het is op 50 km. van Here Bugu. De meeste mensen om me heen kunnen geen onderscheid maken tussen werkelijkheid en animaties. Er wordt gejuicht en geklapt. De Fransen hebben ons gered en dat is wel waar voor dit moment, denk ik. 
In Mali kan de opinie van de ene seconde op de andere van links naar rechts schieten en terug. De emoties zijn direct en fel. Wat je op de tv ziet is waar. In een analfabetisch land is het gesproken woord waar. Zelfs na vier jaar moet ik nog steeds wennen aan wat ik als  naïviteit van de mensen beschouw. Als Westerse is het helemaal niet makkelijk om je te verplaatsen in een cultuur als deze en in te schatten hoe de processen gaan. Baba is daarbij een voortdurende tolk voor mij.

Zondagochtend. Gek idee dat ik ineens, onder velen, de status van vluchteling heb. Een luxe vluchteling, dat wel. Omdat ik in het eenvoudige hotelletje geen internet heb ga ik naar Hotel Mende. Een oord voor de elite. Ik zit op een aangenaam terras met een cappuccino en krijg straks een avocado salade met gamba's, luxe dingen die normaal niet tot mijn dagelijkse kost horen. Ik probeer te genieten, dat hoort bij het leven in het nu. En het is waar, op die manier tank je elke keer weer bij op de momenten dat het kan. Een zacht briesje strijkt langs mijn gezicht en ik heb een mooi uitzicht over de Niger. 
B is vandaag stappen met vrienden, hij maakt van de gelegenheid gebruik om oude vrienden te ontmoeten en zoekt ook een veilige plek om de Kanari voorlopig te stallen. Onder de noodtoestand kunnen goede 4wheel drives, vooral van O.N.G.'s in beslag genomen worden en de Kanari is nogal opvallend en van zwaar kaliber.

De komende week blijf ik in Bamako en kijk de situatie aan. B. probeert dinsdag terug te gaan met de bus.

De berichten uit Sevare en Mopti zijn gemengd. Sevare is een vesting geworden. In Mopti en rondom Here Bugu zijn militairen nog steeds aan de slag om mensen op te pakken, mee te nemen of ter plekke te doden. Mopti is een stad waar veel verschillende stromingen van de Islam samenleven. De helft behoort tot de zogenaamde "Islam modere", de gematigde Islam. Maar daarnaast is een grote groep Wahab. Zij leven volgens de strenge Islamitische wetgeving, beschikken over veel financiële middelen uit het buitenland en sympathiseren met het fundamentalisme. Onder hen worden nu ook mensen opgepakt, de militairen gaan van huis tot huis. Omdat zij gewoon gemengd onder de bevolking leven en ook met de gematigden bevriend zijn levert dat veel woede op. 

Bij al deze berichten die ons onafgebroken per telefoon bereiken over het arresteren en doden van mensen maakt Baba zich grote zorgen over de problemen die dat onder de bevolking voor de nabije toekomst gaat opleveren. 
Er wordt in de media vooral gesproken over het front, over de oorlog. Natuurlijk zijn we blij dat de vijand is teruggedrongen en Mopti tot nu toe gespaard is gebleven door de interventie. Maar de bijverschijnselen van de oorlog die direct onder de bevolking merkbaar zijn zullen lang voor grote problemen zorgen en de opbouw van de toekomst bemoeilijken.

Op Here Bugu is het rustig. De militairen rijden over de zandpaden, gaan huizen binnen maar zijn niet komen kijken op Here Bugu. We staan bekend als een vreedzaam initiatief, misschien helpt dat.
Morgen gaat het werk weer gewoon door. Het is belangrijk dat we gewoon doorgaan. Baba en ik maken zelfs weer plannen over komende scholingsactiviteiten voor volwassenen. We kunnen niet genoeg benadrukken hoe belangrijk het is dat ons werk door kan gaan.
Bij mijn vertrek bleek hoe bezorgd en begaan iedereen was voor mijn veiligheid. Dat ik tot nu toe niet gevlucht ben en steeds laat zien dat het werk doorgaat hebben we een grote vertrouwensbasis opgebouwd. Daar maken we gebruik van. Mensen uit Mopti bellen Baba voortdurend om advies en we proberen ze voortdurend te overtuigen van vreedzame oplossingen en reacties zelfs in de moeilijkste omstandigheden.